Historia Koła
HISTORIA KOŁA PSZCZELARZY W KĘTACH
W 1933 roku na terenie miasta Kęty prowadzi działalność Oddział Małopolskiego Związku Pszczelniczego we Lwowie. Istnienie Oddziału poświadczają: zachowana legitymacja członkowska Związku oraz „Spis członków Oddziału Małopolskiego Związku Pszczelniczego w Kętach”, potwierdzony w dniu 23 stycznia 1934 r. przez Magistrat Królewskiego Wolnego Miasta Kęty. Oddział zrzeszał pszczelarzy z terenu miasta Kęty i okolicznych wiosek, takich jak: Malec, Nowa Wieś, Witkowice, Bielany, Bulowice, Hecznarowice, Pisarzowice, Kobiernice, Bujaków. Na liście członków Koła widnieje 67 nazwisk pszczelarzy z przypisanymi 712 pniami.
Liczebność członków Koła i posiadana przez nich ilości pni świadczą o dobrym i zapewnie wcześniejszym zorganizowaniu pszczelarzy.
Przemawia za tym również życiorys dr Edwarda Podworskiego.
Urodził się w Kętach ( ur. 10.04. 1896 r. – zm. 15.10. 1958 r. ). Był adiunktem na Wydziale Okulistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jego dziadek i ojciec byli pszczelarzami. Edward od dziecka pracował w pasiece. Od 30.09.1934 r. był prezesem Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy w Krakowie. Z jego inicjatywy dokonano w jednej z pracowni rzeźbiarskich w Krakowie odlewu popiersia ks. Jana Dzierżona oraz ozdobnego postumentu do zawieszenia na ścianie, które mogły nabywać Związki i Towarzystwa Pszczelnicze oraz pszczelarze.
Pierwszym prezesem Koła od 1933 r. był Ludwik Podworski, a ponadto w skład Zarządu weszli: Antoni Bielewicz- sekretarz i Maksymilian Etgens- skarbnik. Od 1937 r. do wybuchu II Wojny Światowej w 1939 r. funkcję prezesa pełnił Józef Okrzesik.
Po II wojnie światowej Koło Pszczelarskie reaktywowane zostało 12 sierpnia 1945 r. Pierwszy Zarząd działał w składzie : Józef Okrzesik – prezes, Antoni Bielewicz – sekretarz, Maksymilian Etgens – skarbnik i Władysław Nycz oraz Roman Czerna – członkowie. W styczniu 1946 roku prezesem Koła został wybrany Feliks Dyczkowski, który pełnił tę funkcję do 1950 roku. Po tym okresie działalność Związku ( Koła ) ustaje. Bezpośrednią przyczyną wygaśnięcia aktywności związku była decyzja władz administracyjnych, podjęta w roku 1948, włączająca związki pszczelarskie do Związku Samopomocy Chłopskiej, gdzie działały jako zrzeszenia. Siedem lat później, w dniu 6.01.1957 roku Koło Pszczelarzy
w Kętach wznowiło działalność. W tym roku kęckie Koło tworzyła grupa 25 pszczelarzy z Kęt, Międzybrodzia, Bujakowa, Porąbki, Nowej Wsi, Bielan, Bulowic, Pisarzowic i Hecznarowic. Prezesem reaktywowanego Koła został wybrany Stefan Etgens, a w skład zarządu wybrano między innymi Aleksandra Kłosińskiego.
W kolejnych latach działalności Koła na funkcję Prezesa wybierano:
Stefana Etgensa – w roku 1970 i 1973
Leona Januszyka – w roku 1976
Benedykta Żaka – w latach 1979, 1981, 1984, 1988 i 1992
Eugeniusza Czarnika – w roku 1996
Franciszka Babiucha – w roku 1997 i 2000
Błażeja Banasia – w roku 2004, 2009, 2012, 2016 i 2020 ( pełni funkcję w obecnej kadencji )
W roku 1975 nastąpił nowy podział administracyjny kraju, w wyniku którego powstało województwo bielskie, a w ramach dostosowania struktur związkowych powołano Wojewódzki Związek Pszczelarzy w Bielsku – Białej, do którego Koło Pszczelarzy w Kętach należało organizacyjnie do czasu kolejnej reformy administracyjnej.
Od września 2003 roku do chwili obecnej działalność Koła Pszczelarzy w Kętach prowadzona jest w ramach struktury Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy w Krakowie.
W poszczególnych latach działalności skład osobowy Koła ulegał zmianom ilościowym, np: 25 członków było zapisanych w 1957r, 48 w 1970r, 105 w 1980r, 188 w 1984r. ( z tej liczby 26 było nowoprzyjętymi ) – pszczelarze opłacili składki za 1367 pni. W 1985r. z Koła w Kętach odeszli pszczelarze z Porąbki, Czańca, Pisarzowic i Hecznarowic, tworząc w miejscach zamieszkania samodzielne Koła.
W ostatnim 20-leciu skład ilościowy Koła Pszczelarzy przedstawiał się następująco: 47 członków w 2004r, 56 w 2005r, 57 w 2006r, 60 w 2007r, 58 w 2008r, 54 w 2009r, 60 w 2010r, 62 w 2011r, 62 w 2012r,
67 w 2013r, 72 w 2014r, 69 w 2015r, 69 w 2016r, 74 w 2017r, 70 w 2018r, 77 w 2019r, 74 w 2020r,
72 w 2021r.,
W tym okresie przyznawaliśmy tytuły HONOROWEGO CZŁONKA KOŁA PSZCZELARZY W KĘTACH:
– Stanisławowi Śliwka i Władysławowi Pieczora – na zebraniu Walnym w dniu 15.02.2009r.
– z okazji 80 lecia Koła, w dniu 12 października 2013r: Józefowi Mojżesz, Edwardowi Witek, Andrzejowi Łysoń i Tomaszowi Łysoń ,
– na zebraniu Walnym w dniu 26.09.2021r: Tomaszowi Adamus, Antoniemu Furtak i Janowi Urbańczyk.
Prowadzenie pasieki wymaga coraz większej wiedzy teoretycznej i praktycznej. Przynależność do Koła Pszczelarzy i do Związku umożliwia uczestniczenie w licznych formach szkolenia prowadzonych przez różne szczeble związkowego zorganizowania. Najpopularniejszym ulem w pasiekach pszczelarzy kęckich jest ul wielkopolski z ramkami gniazdowymi o wymiarach 36 x 26 cm. Najciekawszą jest pasieka pana Edwarda Kaspery w Bulowicach, którego pasją jest hodowla pszczół w ulach figuralnych o kształtach domków jednorodzinnych.
Wspominając okres powojenny nie można pominąć tak znamienitej postaci w polskim pszczelarstwie, jaką był Stefan Etgens. Urodził się 23 czerwca 1904 roku w Kętach, a zmarł 4 sierpnia 1976 roku w Bielsku-Białej. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Kętach, a po zakończeniu pierwszej wojny światowej ukończył seminarium nauczycielskie i pracował jako nauczyciel w Kochłowicach. Następnie ukończył w Warszawie dwuletni kurs w Instytucie Robót Ręcznych. W czasie okupacji pracował jako ogrodnik na Czajkach. Po wojnie uczył w Zawodowej Szkole w Bielsku-Białej. Był pszczelarzem o bogatej wiedzy, którą przekazywał jako wykładowca na kursach pszczelarskich i podczas zebrań Koła. Pszczelarzył w Kętach. Prowadził wspólnie z pszczelarzami województwa katowickiego hodowlę zarodową, której podstawę stanowiła linia „Beskidka”. Miesięcznik Pszczelarstwo nr 7-8 z roku 1963 wymienia trzy pasieki zarodowe, w tym jedną prowadzoną przez Stefana Etgensa. Pisał artykuły do Pszczelarstwa. Był wynalazcą. W roku 1952 opracował wspólnie z Antonim Gwoździem klateczkę matecznikową, która w literaturze pszczelarskiej oznaczona jest literami EG.
Działalność Koła skupia się głównie na realizacji celów statutowych: organizowaniu zebrań, szkoleń i wycieczek poznawczo – szkoleniowych, rozprowadzaniu matek pszczelich, pokarmu i lekarstw dla pszczół. W okresie po miodobraniu, na przełomie września i października, organizowane są „dożynki pszczelarskie” w formie biesiady rodzinnej, a w grudniu uroczystości związane z obchodami święta patrona pszczelarzy, św. Ambrożego.
Pszczelarze podejmują cykliczne działania, których celem jest zainteresowanie kęckiego środowiska, a szczególnie młodzieży problematyką pszczelarską, pszczołami jako owadami użytkowymi oraz właściwościami zdrowotnymi produktów pszczelich i ochroną przyrody. Organizują między innymi wystawy pszczelarskie przy Domu Kultury w Kętach, podczas dożynek sołeckich, festynów w Klasztorze o.o. Franciszkanów Reformatów, Pikników Rodzinnych zorganizowanych przez GOPS Kęty i w kilku kolejnych latach podczas Parafialnego Dnia Dziecka w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa, przyjmują zainteresowanych tematem pszczelarskim we własnych pasiekach. W ramach podjętej współpracy z jednostką OSP Kęty Podlesie pszczelarze dzielą się ze strażakami swoją wiedzą i doświadczeniem, jak bezpiecznie postępować z owadami żądlącymi. Przez sześć kolejnych lat włączaliśmy się w program rajdów rowerowych organizowanych przez Klub Honorowych Dawców Krwi przy Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa. Częstowanie miodem na wafelku i w herbacie w czasie postojów i na mecie dodawało uczestnikom energii i spotykało się z miłym przyjęciem zarówno ze strony uczestników jak i organizatorów.
W latach 2004, 2005 i 2006 wydarzeniami kończącymi sezon pszczelarski były akcje sadzenia drzewek w nowo powstających parkach miejskich . W okolicy Osiedla Kamieniec powstał Park Lipowy o powierzchni około 2ha, w którym zasadzono 376 lip. Kolekcję stanowią 53 gatunki i ich odmiany lip lokalnych, jak i aklimatyzowanych z innych stref geograficznych np. kaukaska, japońska, mongolska, chińska, amerykańska. W akcję sadzenia drzew zaangażowani byli oprócz pszczelarzy także samorządowcy, uczniowie i strażacy OSP Kęty Podlesie oraz mieszkańcy osiedla. W 2009 roku w Parku Lipowym powstała ścieżka edukacyjna, na którą składają się tablice z opisami posadzonych lip, pszczelarstwa i produktów pszczelich oraz fauny i flory terenu Gminy Kęty. Od 2009 roku zwiedzających Park Lipowy wita posąg świętego Ambrożego.
W 2005 r. pszczelarze nawiązali współpracę z pszczelarzami z Turzovki, z miasta na Słowacji partnerskiego dla Kęt.
W 1998 roku Koło wzbogaciło się o sztandar, który zaprojektowała i wykonała mgr sztuki p. Maria Adamus, współpracując z p. Czesławą Małecką Adamus.
Od 2005 r. pszczelarze kęckiego Koła korzystają ze środków uruchomionych przez Agencję Rynku Rolnego w ramach mechanizmu „Wsparcia rynku produktów pszczelich”. Refundacja pokrywa w części koszty poniesione przez pszczelarzy na zakupy lekarstw przeciw warrozie, matek pszczelich oraz odkładów pszczelich. Natomiast ze środków pochodzących z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska kupowany jest sprzęt umożliwiający łatwe i skuteczne stosowanie środków leczniczych przeciw warrozie oraz środki do walki z Nosemozą i środki do dezynfekcji.
W październiku 2006 roku rozpoczęło działalność na terenie Kęt Przedsiębiorstwo Pszczelarskie Tomasza Łysonia. Produkcja i sprzedaż sprzętu pszczelarskiego w Kętach znacznie ułatwiła pszczelarzom prowadzenie gospodarki pasiecznej. Łatwiejszy dostęp do sprzętu pszczelarskiego, pomoc firmy w organizowaniu wystaw w formie udostępniania sprzętu i namiotów wystawowych, możliwość skorzystania ze szkoleń organizowanych przez firmę w ramach dni otwartych, to wymierne efekty dla Koła wynikające z funkcjonowania firmy o tym profilu na terenie Kęt.
W 2008 i 2009 roku Koło Pszczelarzy aktywnie włączyło się w tworzenie Lokalnej Grupy Działania
i w opracowywanie lokalnej strategii. Walne Zebranie pszczelarzy udzieliło w tym zakresie prezesowi pełnomocnictwa w reprezentowaniu Koła we władzach i w pracach LGD ”Dolina Soły”.
W obecnej kadencji 2020 -2023 funkcje prezesa Koła sprawuje Błażej Banaś, wiceprezesem jest Marek Szczepański, a ponadto w skład Zarządu wchodzą: sekretarz – Zbigniew Jarosz, skarbnik – Jerzy Chromik i członkowie – Krzysztof Bielecki, Stanisław Sokół i Wojciech Tlałka. Komisja Rewizyjna pracuje w składzie: Jerzy Zaręba – przewodniczący oraz członkowie: Kazimierz Gasidło i Jacek Maciąga.
Opracował
Błażej Banaś